Κυριακή, 17-4-2011
1) Ποια είναι η θέση του ΤΕΕ Τμ. Δωδεκανήσου σε σχέση με το ζήτημα της κατεδάφισης του αλευρόμυλου;
Είναι προφανές ότι η υφιστάμενη κατάσταση του κτηρίου του αλευρόμυλου, αλλά και άλλων που βρίσκονται στην περιοχή ΚΟΒΑ δεν τιμά την εικόνα της πόλης μας και θεωρούμε ότι κανείς δεν επιθυμεί τη διατήρησή τους σε αυτή την κατάσταση. Όμως, η κατέδαφισή των κτιρίων αυτών δεν αποτελεί τη λύση και πιστεύουμε ότι βεβηλώνει ιστορικές μνήμες του τόπου μας.
Το ΤΕΕ Τμ. Δωδεκανήσου μόλις ενημερώθηκε για την προσπάθεια της κατεδάφισης των αλευρόμυλων σε συνεδρίαση της Δ.Ε. που πραγματοποιήθηκε στις 30-3-2011 αποφάσισε ομόφωνα τα ακόλουθα:
1. Να εκφράσει τον προβληματισμό του για την απόφαση, περί μη κήρυξης του κτιρίου, ως μνημείου από τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού, κο Παύλο Γερουλάνο
2. Να εκφράσει την κατηγορηματική αντίθεσή του στο ενδεχόμενο της κατεδάφισης των αλευρόμυλων γιατί αποτελεί ένα κτήριο αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την ιστορία του τόπου μας
3. Να εκφράσει την άποψη ότι η πολιτεία οφείλει να θεσπίσει κίνητρα και να στηρίξει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που στόχο έχουν την επανάχρηση διατηρητέων κτισμάτων
4. Να υπάρξουν ενέργειες και δράσεις προστασίας των κτηρίων της περιοχής ΚΟΒΑ σε συνδιασμό με μία ολοκληρωμένη πρόταση ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής
Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς το σύνολο των μελών της ΔΕ οι οποίοι αγνόησαν τις όποιες πιέσεις και με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον τόπο μας συνδιαμορφώσαμε το παραπάνω ψήφισμα.
2) Το ΤΕΕ Τμ. Δωδεκανήσου έχει δραστηριοποιηθεί σε αντίστοιχα θέματα;
Το ΤΕΕ τμ. Δωδεκανήσου τα τελευταία χρόνια καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Δωδεκανήσου. Θα ήθελα να θυμήσω το ιδιαίτερα πετυχημένο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο το 2008 με τίτλο: «Η βιομηχανική κληρονομιά της Δωδεκανήσου» και την έκδοση που ακολούθησε.
Σήμερα, βρίσκεται σε τελική φάση ολοκλήρωσης ένα έργο μεγάλης κλίμακας σε συνεργασία με το ΕΒΕΔ και την τέως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δωδεκανήσου, στο οποίο μετέχουν 65 επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων , με αντικείμενο την καταγραφή του συνόλου των βιομηχανικών και προβιομηχανικών κτηρίων στο Νομό Δωδεκανήσου .
Το ΤΕΕ τμ Δωδεκανήσου έχει αποδείξει εμπράκτως το ενδιαφέρον του για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ολόκληρου του Νόμου μας , μέσα από την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων που σε καμμία περίπτωση δεν έχουν επιλεκτικό χαρακτήρα. Στόχος μας δεν είναι η έκδοση επετειακών εκδόσεων με κτήρια που χάθηκαν , αλλά η προστασία, ανάδειξη και επανάχρηση των κτηρίων βιομηχανικής κληρονομιάς τόπου μας.
3) Γιατί είναι σημαντική η διάσωση του Αλευρόμυλου S.A.M.I.C.A.;
Η άποψή μας για τη διάσωση του Αλευρόμυλου συνάδει με τις επίσημες θέσεις των αρμόδιων υπηρεσιών οι εισηγήσεις των οποίων παρατίθενται στη συνέχεια.
Ειδικότερα, σύμφωνα με εισήγηση της Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου, ο Αλευρόμυλος «αποτελεί ένα ισχυρό τοπόσημο για την περιοχή της Κόβα και ταυτόχρονα αναπόσπαστο κομμάτι του βιομηχανικού πάρκου που δημιουργήθηκε εκεί έπειτα από την υπόδειξη του ρυθμιστικού σχεδίου του 1926 και σύμβολο εύρωστης οικονομίας και αγροτικής πολιτικής της εποχής της Ιταλοκρατίας. Ακόμη, το κτήριο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις μνήμες των Ροδιτών που είναι νωπές, καθώς η λειτουργία του διακόπηκε μόλις στις αρχές της δεκαετίας του ’90».
Η Δ/νση Νεότερης και Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (17 Μαρτίου 2010), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ.1γ του Ν.3028/2002, εισηγείται τον χαρακτηρισμό ως μνημείου του κελύφους του κεντρικού κτηρίου της Αλευροβιομηχανίας SAMICΑ, διότι παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό, κοινωνικό, πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, καθότι αποτελεί ένα βιομηχανικό κτίσμα της περιόδου της ιταλικής αποικιοκρατίας και λειτουργεί ως ισχυρό τοπόσημο για την περιοχή.
Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να εδραιώνεται το πολιτιστικό αγαθό, που εκπροσωπεί η βιομηχανική κληρονομιά και είναι απαραίτητο να υλοποιούνται έμπρακτα ενέργειες για την αναγνώριση, διατήρηση και ανάδειξη των μνημείων. Και αν, με βάση χρηματοοικονομικά κριτήρια και κοντόφθαλμες προοπτικές, το διακύβευμα μοιάζει περίπλοκο και δαπανηρό, υπάρχει μια απλή αρχή που ισχύει για τα πολιτιστικά αγαθά κάθε τόπου, ότι δηλαδή είναι αδιαπραγμάτευτα. Προσεγγίσεις οι οποίες στηρίζονται καθαρά σε θέματα αισθητικής, που άλλωστε αποτελούν υποκειμενικό κριτήριο , δεν αντικατοπτρίζουν την αναγνώριση της αξίας των αγαθών αυτών.
4) Τι αναφέρει η σχετική απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού κ. Γερουλάνου;
Ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, κ. Παύλος Γερουλάνος , με την από 25-11-2010 Απόφαση περί : «Μη χαρακτηρισμού ως μνημείου του συγκροτήματος της αλευροβιομηχανίας SAMICA» έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις εισηγήσεις των Υπηρεσιών του Υπουργείου του.
Η απόφαση αυτή πάσχει και ως προς την ουσία και ως προς την τεκμηρίωσή της. Η τεκμηρίωση αναφέρει ότι: «το κτήριο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο μορφολογικό ενδιαφέρον», καθώς και ότι:
«οι ζημιές που έχει υποστεί ο φέρων οργανισμός είναι τέτοιες που η τυχόν αποκατάστασή του θα μειώσει περαιτέρω την αυθεντικότητά του». Βέβαια, για να μην αδικούμε τον Υπουργό, τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρει το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων που έκανε τη σχετική γνωμοδότηση.
Τέλος, θα πρέπει να τονισθεί ότι το γεγονός της μη κήρυξής του σε μνημείο ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ έγκριση για κατεδάφιση όπως σκοπίμως παρουσιάζεται.
5) Υπάρχει τρόπος να ανατραπεί η απόφαση του Υπουργού περί μη χαρακτηρισμού ως μνημείου του κτηρίου ως διατηρητέου?
Ναι , με βάση την ισχύουσα νομοθεσία υπάρχει δυνατότητα ανατροπής της εν λόγω απόφασης. Μέσω του τύπου έχουμε ενημερωθεί ότι ήδη έχει κατατεθεί προσφυγή από την Monumenta (Οργάνωση προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς) στο ΣτΕ για ακύρωση της εν λόγω απόφασης . Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία κηρύξεις κτηρίων γίνονται από 2 Υπουργεία, το ΥΠΠΟ (για μνημεία) και το ΥΠΕΚΑ (για διατηρητέα), επομένως εξακολουθεί να υπάρχει δυνατότητα κήρυξής του συγκεκριμένου κτηρίου ως διατηρητέου.
6) Έχουν τοποθετηθεί άλλοι φορείς ή πολιτικά πρόσωπα επίσημα για το θέμα αυτό και σε ποια κατεύθυνση;
Μέχρι σήμερα όλοι οι φορείς, τα πολιτικά κόμματα και οι σύλλογοι οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί δημόσια επί του θέματος έχουν διατυπώσει την αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο της κατεδάφισης του κτιρίου. Οι θέσεις του ΤΕΕ έχουν αποτελέσει σημείο αναφοράς.
Έως τώρα, έχουν κατατεθεί 4 ερωτήσεις στη Βουλή: από το Βουλευτή του ΛΑΟΣ κ.Βαϊτση Αποστολάτο ( τον οποίο οφείλουμε να εξάρουμε για την άμεση ενεργοποίησή ),από το ΣΥΡΙΖΑ (Θοδωρής Δρίτσας, Τάσος Κουράκης, Δημήτρης Παπαδημούλης), τη Δημοκρατική Αριστερά (Φώτης Κουβέλης) και το ΚΚΕ (Σταύρος Σκοπελίτης, Βέρα Νικολαϊδου, Κώστας Καζάκος) σύμφωνα με τις οποίες ζητούν να διατηρηθεί και να αναδειχθεί το κτίριο, ενώ θέτουν και γενικότερο ζήτημα προστασίας των κτιρίων της ευρύτερης περιοχής (Σφαγεία, ΚΑΙΡ, εργοστάσιο ΔΕΗ κ.α.).
Η Δημοτική Κοινότητα Ρόδου με ψήφισμά της έχει εκφράσει την απόλυτη αντίθεσή της στο ενδεχόμενο κατεδάφισης του κτιρίου των πρώην αλευρόμυλων και καλεί το Δημοτικό Συμβούλιο της Ρόδου και τα αρμόδια Υπουργία, ΥΠΕΚΑ και ΥΠΠΟ να σκύψουν με ευαισθησία στο όλο θέμα
Το Τοπικό Παράρτημα Δωδεκανήσου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, η παράταξη Λαϊκή Συσπείρωση, ο Σύλλογος Περιβάλλοντος Ρόδου και ο Σύλλογος Καταστηματαρχών Νέας Αγοράς Ρόδου εξέφρασαν, επίσης, την αντίθεσή του και την έντονη ανησυχία του για την επικείμενη κατεδάφιση του Αλευρόμυλου S.A.M.I.C.A.
Όλα τα παραπάνω καταρρίπτουν με εντυπωσιακό τρόπο την επιχειρηματολογία που υπάρχει, εις βάρος του ΤΕΕ περί εξυπηρέτησης κομματικών ή επιχειρηματικών σκοπιμοτήτων .
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλοι όσοι έχουν, έως τώρα, διατυπώσει τις αντιρρήσεις τους για τη διάσωση του κτιρίου , εκφράζουν προσωπικές απόψεις και όχι θέσεις κάποιου συλλογικού οργάνου ή φορέα.
7) Υπάρχει η δυνατότητα να εκδοθεί άμεσα οικοδομική άδεια κατεδάφισης του κτιρίου από την Πολεοδομία του Δήμου Ρόδου;
Όχι, πριν τη σχετική γνωμοδότηση του ΣΧΟΠ. Η ισχύουσα νομοθεσία μεταξύ άλλων αναφέρει με σαφήνεια ότι η γνωμοδότηση του ΣΧΟΠ είναι υποχρεωτική ως εγκριτική πράξη για την άδεια κατεδάφισης κτιρίων προϋφισταμένων του 1960. Άρα ορθώς ο προϊστάμενος της πολεοδομίας του Δήμου Ρόδου δεν υπέγραψε την άδεια κατεδάφισης του κτηρίου, παρά τις απόψεις ορισμένων «ειδημόνων» . Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους ότι στην παρούσα φάση οι έννοιες «τήρηση της νομιμότητας»για την οποία όλοι κόπτονται και «κατεδάφιση του αλευρόμυλου» δεν είναι συμβατές μεταξύ τους.
8) Ποιες είναι οι θέσεις-δράσεις των πολιτών σχετικά με την κατεδάφιση των αλευρόμυλων;
Προφανώς επί του θέματος υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις και αυτό είναι λογικό άλλωστε. Είναι αλήθεια ότι η τοπική κοινωνία δεν μας έχει συνηθίσει σε οργανωμένες αντιδράσεις σε θέματα αντίστοιχου ενδιαφέροντος.
Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, μέσα σε λίγες μόλις μέρες διαπιστώνουμε τα ακόλουθα : Έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες από 800 υπογραφές πολιτών που αντιδρούν στην κατεδάφιση (μέσω διαδικτύου και σε έντυπη μορφή ), έχει συγκροτηθεί η «Κίνηση Πολιτών για την Προστασία του Αλευρόμυλου S.A.M.I.C.A» που παρουσιάζει ιδιαίτερα ενεργή δράση και διατηρεί ένα δυναμικό blog στο διαδίκτυο (savesamica.blogspot.com) , σελίδα στο FACEBOOK (savesamica) που αριθμεί ήδη περισσότερους από 650 φίλους και αναρτά αφίσες κατά της κατεδάφισης. Όλα τα παραπάνω, αν μη τι άλλο, αποδεικνύουν την συνεχώς αυξανόμενη ενεργοποίηση των πολιτών γεγονός που ανησυχεί αρκετούς.
Το ζήτημα του αλευρόμυλου έχει ήδη αποτελέσει την αφορμή για το ξεκίνημα υποβολής προτάσεων , διαλόγου και προβληματισμού για το σχεδιασμό και την ανάπλαση που θα πρέπει να υπάρξει στο μέχρι τώρα υποβαθμισμένο ανατολικό μέτωπο προς τη θάλασσα. Η έναρξη λειτουργίας της νέας μαρίνας το καλοκαίρι, καθώς και η ολοκλήρωση των λιμενικών υποδομών στην Ακαντιά δημιουργούν νέα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή .
Οι πολίτες της Ρόδου και όλοι όσοι αγωνίζονται για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς περιμένουν, παρατηρούν και κρίνουν τις θέσεις όλων μας . Στα δύσκολα και ιδιαίτερα όταν θίγονται οικονομικά συμφέροντα μπορούν να εξαχθούν ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Όχι κατά τη διεξαγωγή συνεδρίων, ημερίδων και παρουσιάσεων βιβλίων γιατί εκεί όλοι συμφωνούν θεωρητικά στη σπουδαιότητα της διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Οι κοινωνίες που ξεχνούν το παρελθόν τους δεν έχουν μέλλον. Ας αντισταθούμε στη συλλογική λήθη.
Το παρόν άρθρο στόχο έχει , να αποσαφηνίσει κάποια σημεία στα οποία υπάρχει ελλιπής ή σκοπίμως εσφαλμένη ενημέρωση της κοινής γνώμης, ούτως ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν τα πραγματικά δεδομένα πριν διαμορφώσουν την τελική τους άποψη επί του θέματος. Επίσης, θεωρώ χρέος μου να υπερασπιστώ δημόσια την εκφρασμένη θέση του φορέα που έχω την τιμή να εκπροσωπώ.
Ιάκωβος Γρύλλης
Πρόεδρος ΤΕΕ τμ. Δωδεκανήσου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου